Informatie Mondgezondheid

Tandplaque

Tandplaque bestaat voornamelijk uit voedselresten en speeksel eiwitten met daarin bacteriën. Tandplaque hoopt als eerst op langs de randen van het tandvlees. Als Tandplaque een aantal dagen blijft zitten verkalkt het en wordt het tandsteen. Tandsteen kunt u zelf niet meer weg poetsen. Uw mondhygiëniste kan dit voor u weghalen.

De bacteriën in de tandplaque of in het tandsteen blijven actief en kunnen voor tandvlees ontsteking zorgen. Tandvlees ontsteking is in eerste instantie niet pijnlijk. Gezond tandvlees is roze van kleur en ligt stevig om de tanden en kiezen. Het bloedt niet als je poetst. Ontstoken tandvlees is vaak rood van kleur, gezwollen en bloedt bij aanraking het poetsen of soms ook bij het eten. We noemen ontstoken tandvlees ook wel gingivitis.

Als u de tandvlees ontsteking niet verhelpt, zal de ontsteking groter worden. Het kaakbot gaat dan terug trekken. Het houvast van tanden en kiezen gaat verloren. Uiteindelijk zullen tanden en kiezen los gaan staan. We noemen deze ontsteking parodontitis.

Bacteriën creëren slechte adem

In de meeste gevallen blijkt de oorzaak van halitose/ slechte adem in de mond te liggen. Door óf een tandvleesontsteking (onder andere herkenbaar aan bloedend tandvlees) óf een tongcoating (bacteriën vooral op het achterste gedeelte van de tong). Wanneer bacterievorming in de mond geen kans krijgt, worden nare luchtjes in de mond voorkomen.

Tandplaque is de boosdoener, dus poets de tandplaque weg!

Tandplaque is een laagje op tanden en kiezen dat voor het grootste deel bestaat uit bacteriën. Deze bacteriën spelen een rol bij het krijgen van gaatjes en bij het ontstaan van tandvleesontstekingen. Om je mond gezond te houden is het van belang de tandplaque dagelijks te verwijderen. Omdat tandplaque soms lastig te zien is, kan de mondhygiënist dit zichtbaar maken door de plak te kleuren met een zogenaamde plaqueverklikker. In de praktijk zal meestal plaqueverklikker in de vorm van een vloeistof gebruikt worden. Voor thuisgebruik is de plaqueverklikker er in tabletvorm. De kleurstof trekt in de tandplaque, waardoor deze duidelijk zichtbaar wordt. Dit is een prima hulpmiddel om te bekijken op welke plaatsen tandplaque is blijven zitten en waar dus met het reinigen van de mond meer aandacht aan moet worden besteed.

Welke tandenborstel?

Je poetst de tandplaque het beste weg met een elektrische tandenborstel. Maar die moet dan wel op de goede manier gebruikt worden. Met een poetsinstructie en door samen met de mondhygiënist te oefenen krijg je de juiste techniek onder de knie. Poets je toch liever met een handtandenborstel let er dan op dat de borstelkop niet te groot is en de haren zacht zijn. Vervang de borstel (ook de opzetborstel voor de elektrische borstel) elke 3 maanden of wanneer de haartjes uit elkaar gaan staan. Vraag de mondhygiënist om advies bij de aanschaf van een tandenborstel.

Tandpasta

Gebruik altijd een tandpasta met fluoride. Een hoeveelheid ter grootte van een erwt, is voldoende voor één poetsbeurt.

Tussen de tanden en kiezen dan?

Of je nu met een elektrische borstel of gewoon met de hand poetst, de ruimtes tussen de tanden en kiezen zul je niet bereiken met de borstelharen. Het is dan ook belangrijk om het poetsen aan te vullen met reinigen tussen de tanden en kiezen.  Dit kan met een rager, een stoker of, als dat niet lukt, met floss. Elke ruimte tussen de tanden en kiezen is anders, laat je daarom adviseren door de mondhygiënist welk hulpmiddel het beste bij je gebit past.

Rager

Als de ruimte tussen tanden en kiezen (interdentale ruimte) groot genoeg is, kan er een rager gebruikt worden. Er zijn veel verschillende soorten en maten ragers op de markt. De rager moet goed in de ruimte passen. Een te kleine rager zal de tandplaque tussen de tanden en kiezen niet voldoende verwijderen. Iedere mond en iedere interdentale ruimte is anders. Zoek samen met de mondhygiënist naar de goede maat en vorm van de rager.

Tips om de rager te gebruiken:

• Houd de rager vast tussen duim en wijsvinger en gebruik de andere vingers om op te steunen. Je kunt dan beter ‘sturen’.
• Breng deze vanaf de buitenkant tussen de tanden en kiezen in.
• Beweeg de rager zes a zeven keer horizontaal (en diagonaal) heen en weer.
• Doe dit tussen alle tanden en kiezen.

De rager kan meerdere malen gebruikt worden. Is de rager nog intact, spoel hem na gebruik goed af en leg hem daarna droog weg.

Stoker

Zijn de ruimtes tussen je tanden en kiezen te klein voor een rager, dan kan het zijn dat een houten tandenstoker of rubberen stoker meer  geschikt is. Als je een houten stoker gebruikt, maak deze dan even nat, door er bijv. even op te sabbelen.  De tandenstoker wordt dan soepeler en breekt minder snel af.

Tips om de tandenstoker te gebruiken:

• Houd de tandenstoker tussen duim en wijsvinger dicht bij de punt vast. Gebruik de andere vingers om te steunen, zodat je beter kunt ‘sturen’.
• Breng de tandenstoker voorzichtig tussen de tanden en kiezen en duw door totdat deze niet meer verder gaat.
• Beweeg de tandenstoker van buiten naar binnen (horizontaal) heen en weer.
• Herhaal deze beweging een keer of vijf.

Wanneer de tandenstoker bij de kiezen wordt gebruikt, is het handig om de mond iets meer dicht te doen. Hierdoor kun je beter tussen wang en tandboog komen.

Tongschraper

Op je tong, vooral het achterste deel, kunnen zich ook bacteriën en voedselresten ophopen. Dit is te zien aan een witte, gele of bruine aanslag, het zogenaamde tongbeslag. Dit kan ontstaan omdat de tong onregelmatig van structuur is, bij de één iets meer dan bij de ander. Dit tongbeslag kan een slechte adem geven! Je kunt deze aanslag verwijderen met een tongschraper.

Tips om de tongschraper te gebruiken:

• Steek je tong uit en zet de tongschraper op de achterkant van de tong en beweeg hem naar voren tot de tongpunt, waarna je je tong zachtjes maar wel met enige druk schoon schraapt.
• Spoel na gebruik de tongschraper goed af.

Een frame, klik- of kunstgebit

Ook op het kunstgebit kan tandplaque ontstaan. Dit kun je het beste wegpoetsen met een speciale protheseborstel met handzeep. Zeep is zacht voor het materiaal waarvan het kunstgebit is gemaakt. Wel goed afspoelen natuurlijk.